Öfke kontrolü, insanın en temel ve yaşanması gereken duygularından olan öfkeyi yönetme biçimidir. Öfke kontrolü nasıl sağlanır sorusu zaman zaman aşırı öfkelenen, öfkesinin saldırganlığa dönüştüren, öfke sebebiyle insan ilişkileri hasar alan kişilerin sıklıkla araştırdığı bir konudur. Bu yazımızda öfke kontrolünü sağlamanın yollarını öfke nedir, hangi durumlarda sağlıklıdır gibi konulara odaklanarak anlatacağız.
Öfke Nedir? Sağlıklı Öfke ve İşlevsel Olmayan Öfke Ayrımı Nasıl Yapılır?
Öfke, insanın hayatta engellenme, incinme, algılanan tehdit gibi durumlara karşı verdiği ve çoğunlukla kızgınlık halinden sonra gelen bir duygudur. İnsanların birçoğu öfke kontrolü nasıl sağlanır konusunda öfkesini tamamen yok etmeyi amaçlar. Ancak sağlıklı öfke denilen, öfkenin işlevsel biçimi insanın temel ihtiyaçlarına hizmet eder. Sağlıksız öfke ise; içe yönelik veya dışa yönelik olmak üzere insanın kendisine veya ailesine, çevresine, farklı insanlara karşı yönelttiği ve amaca yönelik olmayan öfke tipidir.
Hangi durumlarda öfke sağlıklıdır?
Öfkenin sağlıklı olduğu durumlar genel olarak insanın yaşamına faydası dokunmasını kapsar. Peki sağlıklı öfke tam olarak nedir? İşte öfke kontrolü nasıl sağlanır konusunda sizlere ipucu olacak işlevsel öfkenin faydaları:
- Amaca yönelik olur
- Kişiye değişim için motivasyon sağlar.
- Kendini koruma ve sınır ihlallerinin önüne geçme gibi işlevleri vardır.
- Yapıcı bir iletişim aracıdır.
- Kişinin üretken olmasını sağlar.
- Hayatın ve durumların kontrolünün elinde olduğuna dair algıyı güçlendirir.
Öfke Kontrolü Nasıl Sağlanır? İşlevsel Olmayan Öfkeyi Keşfedin ve Kontrol Etmeyi Öğrenin!
Kimi zaman öfke öyle bir hal alır ki insan ilişkileri artık onarılamaz bir noktaya gelir. İnsan bu noktada değişim ihtiyacı duyar ve öfkemi kontrol edemiyorum, öfke kontrolü nasıl sağlanır gibi araştırmalara girişir. Öte yandan öfkenin içe dönük olduğu ve gerekli biçimde ifade edilemediği durumlarda insana zararları mevcuttur. Tüm bunlar doğrultusunda öfkenin sağlıksız ifadesinin veya içe atılmasının yıkıcı olduğunu söylemek mümkündür. Sağlıklı öfke insanın yaşamdaki merdivenleri çıkmasını sağlarken, sağlıksız öfke bir o kadar yıkıcı olup insanı geriye atar.
Öfke Neden Kontrol Edilmelidir?
Öfke kontrolü, kişinin doğal olarak gelişen duygusu olan öfkeyi yönetmesidir. Bu noktada öfkeyi ortadan kaldırmamamız gerektiğini, aksine duygumuzu tanımamız ve onu doğru biçimde ifade etmenin önemine tekrar tekrar değinmek gerekir. Çünkü öfkenin yıkıcı etkileri insanın kendisine ve kişilerarası etkilerine zarar vermekten tutun; saldırganca davranışlar sebebiyle yasal problemlere kadar geniş sorunlar yaratır.
Öfke Kontrolü Sağlarken Kaynağı Tanımanın Önemi
Öfke kimi zaman duruma karşı kimi zamansa kaygı, incinme, reddedilme ya da kayıp duyguları gibi bazı duyguların ortaya çıkardığı bir duygudur. Öfkenin kaynağını keşfetmek öfke kontrolünü sağlarken oldukça önemlidir. Beck, duyguların ortaya çıkmasında düşünce ve davranışlar oldukça etkilidir der. Başka bir deyişle, öfkeyi ortaya çıkaran çoğu zaman yaşanan durumdan ziyade kişinin onu nasıl algıladığıdır.
İnsan öfkelenebilir, bu oldukça doğaldır. Ancak saldırganca tepkiler yerine öfkeyi etkili iletişim yöntemleriyle aşmak her daim işlevsel olur. Kısacası öfke kontrolü sağlarken ileriye dönük fayda sağlayan yegane etkenlerden biri öfkenin ifade ediliş tarzıdır. Bu da demek oluyor ki, insan sinir kontrolü sağlarken muhakkak kendine dinlenme süresi vermelidir. Sözel veya fiziksel saldırganlık; kişinin yasal sorunlarla karşılaşması, dönüp beyninde tekrar tekrar oynayacak bir senaryonun ortaya çıkışı ve yine yeniden öfkelenme döngüsüne girmek gibi problemlerle karşılaşmasına sebep olur.
Sonuç olarak öfke kontrolü nasıl sağlanır konusunda durumdan kaçmayı veya öfkeyi doğuran sebeplerin üstüne gitmek değil, öfkeyi doğru zamanda doğru şekilde yansıtmak etkili olur. Böylelikle insan yaşamında sorun yaratan durumlarla baş ederek kendisini ileri taşımış olur.
