Sosyal kaygı bozukluğu veya bilinen adıyla sosyal fobi, kişilerin tüm gözler üzerindeymiş gibi algıladığı ve toplum içinde endişe duyduğu bir bozukluktur. Peki Sosyal Kaygı Bozukluğu nedir? Bunu örneklerle açıklamak gerekirse kişilerin sunum yapma, sınıfta konuşma yapma, iş görüşmeleri karşısında heyecan duyma gibi korkular sosyal kaygı bozukluğunun en bilinen tipleridir.
Elbette bu noktada sosyal fobi ile utangaç olma hali arasında kesin bir sınır koymak gerekir. Çünkü utangaçlık, kişinin çekingenliğini ifade ederken sosyal fobide durum kişinin duruma karşı hisleriyle alakalıdır. Başka bir deyişle sosyal anksiyete sahibi kişi utangaç kişilere kıyasla bu duyguları daha yoğun yaşar ve henüz toplum karşısında bir eyleme girişmemiş olsa bile bunun kaygısıyla boğuşur.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu Belirtileri
Sosyal kaygı bozukluğu nedir diye soranlar genellikle bu rahatsızlığın belirtilerini ararlar. O halde sosyal anksiyete bozukluğu belirtileri hususunda bilgi verelim. Bu bozuklukta, bireyler sosyal değerlendirme olasılığına maruz kaldığında, yani henüz böyle bir ihtimal ortada yokken bile orantısız bir korku hissederler. DSM 5 için Sosyal Anksiyete belirtileri şunları içerir:
- Sosyal değerlendirme ihtimaline karşı sürekli ve belirgin ancak orantısız korku hissi
- Toplum içinde tetikleyiciye maruz kalma (örneğin tanımadığın birinin size adres sorması) yoğun kaygı haliyle sonuçlanır
- Kişi sosyal kaygıyı doğuran veya doğuracağını düşündüğü durumlardan kaçınma haline girer
- Bu belirtiler en az 6 aylık olmalıdır.
Sosyal kaygı bozukluğunun klinik belirtilerini söyledik. Ancak sosyal fobi nedir daha iyi anlamak için sosyal anksiyetenin belirtilerini durumsal olarak belirtmek daha faydalı olacaktır.
Sosyal Kaygı Bozukluğu Nedir? Sosyal Fobi Belirtileri
- Yeni insanlarla tanışmaktan korkma
- Topluluk önünde konuşmaktan korkma
- İnsan içinde yemek yemekten çekinme
- Kaygı dolayısıyla yeteneklerinin daha altında olan işlerde çalışma
- En basit eylemlerde (örn. minibüste ineceği yeri söyleme) bile kaygı hissetme
Sosyal Anksiyete Neden Olur? Neden Sosyal Anksiyeteniz Olabilir?
Sosyal kaygı bozukluğu olan kişiler zaman zaman sosyal kaygılarının neden olduğunu araştırır. Ancak baştan söylemek gerekir ki sosyal fobi tıpkı diğer kaygı bozuklukları gibi nedenleri komplike olan bir bozukluktur. Bu sebeple sosyal kaygı bozukluğu nedir, neden olur konusunda genelgeçer bilgiler veriyoruz. Ancak sosyal anksiyete belirtileri ve tedavisi kişiye özel plan içerir. Bununla ilgili klinik tanıyı psikiyatristler düzenleyecek ve sosyal anksiyete tedavisi için gerekli rotayı ruh sağlığı uzmanları belirleyecektir.
Sosyal Fobi Nedenleri
Davranışsal ketlenme, sosyal kaygı bozukluğu nedenleri arasında güçlü bir yordayıcıdır. Bazı bebeklerde yeni oyuncaklar, insanlar ya da farklı uyaranlara karşı tedirginlik hali olur. Kalıtsal olabilen davranışsal ketlenme, sosyal fobi geliştirme konusunda önemli bir risk faktörüdür.
Sosyal kaygı bozukluğunun genetik sebepleri olabileceği gibi genellikle sosyal fobi psikolojik olmaktadır. Bunun için bilişsel ve davranışsal faktörlere göz atmak gerekir. Peki sosyal fobi sebepleri arasında epey önemli olan bilişsel ve davranışsal kriterler nelerdir? İşte sosyal fobi neden olur sorusunun cevabı olabilecek birkaç önemli husus:
- Gelecek Hakkında Olumsuz İnançlar
- Algınan Kontrol
- Tehdit Algılama
- Sosyal Kaygı Bozukluğu Koşullanması
- Olumsuz Öz Değerlendirmelere Aşırı Odaklanma
Özetle, sosyal kaygı bozukluğu nedir toparlayacak olursak bu bozukluk kaygının kaygısı yani henüz topluma karışma hali olmadan bile ortaya çıkan ve buna istinaden toplumsal olaylardan kaçınmayla seyreden bir psikolojik bozukluktur. Kişiler sürekli olarak toplumsal aktivitelerden kaçındıkları için bir döngüye girer ve bunu sürdürerek aslında sosyal anksiyetelerini besler. Dolayısıyla sosyal fobi salt sunum yapma korkusu, iş görüşmesinde heyecanlanmak veya utangaçlık halinden ziyade kişilerin yaşamını uzun vadeli etkileyen ve tedavi edilmediği sürece sürdürülen bir bozukluktur.
Eğer Sosyal Kaygı Bozukluğu Nedir konulu yazımızı beğendiyseniz Beden Algısı Bozukluğu Nedir, Neden Olur başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
