Hayatta herkes yalan söyler, ancak bazı kişilerde patolojik yalancılık denilen yalan söyleme hastalığı derecesinde gerçeğe aykırılık söz konusudur. Kronik yalancı olan bu kişiler, gerçekleri farklı gösterme ve insanları aldatma konusunda usta olabilir. Patolojik yalancılığın sınırlarını belirleyen esas etken, yalanın alışkanlık haline gelişidir. Başka bir deyişle hastalıklı bir şekilde yalancı olma durumu söz konusudur. İşte böyle durumlarda kişinin patolojik bir yalancı olduğunu söylemek mümkündür. Peki patolojik yalancılık tam olarak nedir? Kimlere patolojik yalancı denir?
Patolojik Yalancılık: Hastalıklı Biçimde Yalan Söyleme Alışkanlığı
Yalan; insanın kimi zaman zorlu durumlardan kurtulmak için kimi zamansa sevdiklerini korumak için başvurduğu bir aldatmadır. Ancak bazı kişiler yalancılığı kronik hale getirir ve patolojik yalancılık veya mitomani denilen yalan söyleme hastalığı geliştirirler. Kronik yalancılar gerçekliğe karşı sürekli bir sabotaj halindedir. Öte yandan kronik olarak yalan söylemek çoğu zaman başlı başına bir hastalık olmamakla birlikte bazı kişilik bozukluklarında yalan söyleme eğilimi daha fazladır.
Patolojik Yalancı Kime Denir?
Yalancıları normal yalancılar ve kronik yalancılar olarak ayırabiliriz. Kişinin yalanı huy haline getirdiği, bazen kendi yalanlarına bile inandığı durumlarda o kişinin patolojik yalancı olduğunu söylemek mümkündür.
Kompulsif Yalancılık Nedir?
Patolojik yalancılık nedir konusunu daha iyi anlamak adına kompulsif yalancılık kavramına değinmek faydalı olacaktır. Yalan söyleme hastalığı, kişilerin çeşitli motivasyonlarla kronik yalancı olduğu bir durumdur. Ancak kronik yalancılar iki çeşittir:
- Patolojik yalancılar
- Kompulsif yalancılar
Bu yazımızın konusu olan patolojik yalancılar daha çok sevilme ve toplumsal konum elde etme gibi sebeplerle yalan söylerler. Buna karşın kompulsif yalancılık, sebepsiz yere yalan söyleme ve neden yalan söylediğini bilmeme durumudur. Başka bir deyişle, kompulsif yalancılar daha çok psikolojik altyapılar sebebiyle yalan söylerler ve yalan genelde bir durumu kapatmak adınadır.
Birinin Patolojik Yalancı Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Patolojik yalancıların motivasyonları farklı olabilir. Örneğin kimi benlik saygısını güçlendirmek veya egosunu okşamak, insanların sempatisini kazanmak, suçluluk duygusu gibi sebepler insanın patolojik yalancı olma sebepleri arasında gelir. Lakin her birinin ortak noktası kronik bir şekilde yalan söylemeleridir. Peki kronik yalancıları nasıl tanırsınız?
Patolojik Yalancılık Belirtileri
- Anlatılanlarda boşluk olması
- Hikayenin tuhaflığı
- Kendilerine kurtarıcı veya mağdur rolü biçmeleri
- İçsel motivasyonlarla yalan söylemeleri (örn. insanların sempatisini kazanmak)
- İnsanları yalanlarına inandırmak için ekstra çaba harcamaları
- Yalanlarını yalanla kapatmaları
Patolojik yalancılar çoğu zaman içsel motivasyonlarla hareket eder ve benlik savunması olarak sürekli yalan söyler. Ancak bazen anlatılarlar o kadar tuhaftır ki içinizden “Yok artık, o kadar da olmaz!” derken bulursunuz. İşte bu tuhaflık karşınızdaki kişinin patolojik yalancı olduğunu anlamak için ilk ve en önemli işaretlerden biridir. Elbette yaşam bazen tuhaf olaylara da gebedir. Ancak sürekli kendine kahraman veya kurban rolü biçen kişiler, her zaman bulunduğu ortamın yıldızı olmak için çabalar.
Bazı patolojik yalancılar kendi anlattıklarına inanırken bazı durumlarda söylediği yalanı bile unuturlar. Kronik yalancıların kendi yalanlarına inanıyor ve bunu ölümüne savunuyor oluşu elbette ortada bir yalan olduğunu değiştirmez. Hele ki karşılarındaki şüphe duyarsa, yalan söyleme hastalığı olan kişi ilgili kişileri inandırmak için bambaşka yalanlara başvurur. Bu da anlatılanların gerçekdışılığını tekrar tekrar gözler önüne sererek hikayedeki boşlukları arttırır.
