Psikolojik hastalıklar veya ruh sağlığı problemleri yaşamımızda bizi zaman zaman zorlayan olaylara karşı geliştirdiğimiz; kimi zaman genlerle bize aktarılan sonuç olarak işlevselliğimizi bozan hastalıklardır. Bedensel bir hastalıkta neremizin ağrıdığını rahatlıkla söyleriz. Ancak iş bizim içimizde yaşadığımız, yaşamımızı etkileyen rahatsızlıklara gelince bunu ifade etmek oldukça zordur. Bunun sebebi kimi zaman ne yaşadığımızın farkında olmamamız çoğu zaman ise çevremizde damgalanma riskinden korkmamızdan kaynaklanır. Peki, sizde veya sevdiğinizde olabilecek mental rahatsızlıkları hiç bütünüyle merak ettiniz mi?
NOT Burada yer alan bilgiler genel geçer olmakla birlikte kendinize teşhis koymanız için yeterli olmayacaktır. Unutmayın ki tıpkı bedensel hastalıklar gibi psikolojil hastalıklar da teşhisi ve tedavisi uzun bir süreci içerir. Öte yandan her sağlıklı insan, hayatının bazı dönemlerinde psikolojik problemler yaşar. Bunlar yaşama karşı verilen doğal tepkilerdir ve psikolojik hastalık yaşadığınız anlamına gelmez. Eğer ki hisleriniz sizi zorluyorsa veya yakınınızda benzer problemlerin olduğunu düşünüyorsanız muhakkak profesyonel destek alınız.
Psikolojik Hastalık Türleri
Psikolojik hastalıklar DSM 5 ve ICD 10 tanı sistemlerinde yer alan birtakım rahatsızlıkları içerir. Psikopatoloji, psikolojik hastalıklara karşılık gelen zorlu durumlardır. Psikolojik hastalık türleri için çoğu zaman halk arasındaki isim ve literatürdeki isim farklıdır. Örneğin depresyon olarak bildiğiniz rahatsızlığa karşılık gelen farklı problemler mevcuttur. Bunlar genel olarak Duygudurum Bozuklukları olarak geçer. Öte yandan bende şu hastalık var düşüncesi hiçbir koşulda doğru olmaz. Sıklıkla araştırılan psikolojik hastalık isimleri aşağıda yer almaktadır:
- Duygudurum Bozuklukları: Depresyon, Bipolar Bozukluk
- Kaygı Bozuklukları: Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Fobiler, Sosyal Anksiyete vb.
- Obsesif Kompulsif Bozukluklar: OKB, Beden Algısı Bozukluğu, Biriktirme Bozukluğ
- Travma Stres Bozukluğu
- Şizofreni
- Yeme Bozuklukları: Anoreksiya Nervoza, Bulimia Nervoza, Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu vb.
- Cinsel İşlev Bozuklukları: Orgazm Bozukluğu, Geç Boşalma, Erken Boşalma vb.
Psikiyatrik Hastalıklar ve Belirtileri
Psikiyatrik hastalıklar ve belirtileri kimi zaman kendi yaşadığınız durumlar için kimi zamansa bir yakınınızda olduğunu düşündüğünüz için sıklıkla araştırılan bir konudur. Yazımızın bu kısmında birtakım psikolojik hastalıklar için belirtilere yer vereceğiz. Ancak unutmamanız gereken husus, bunların birçoğunun doğrudan ilgili rahatsızlığa delalet etmeyeceğidir. Sonuç olarak tanıyı ruh sağlığı uzmanı koymalıdır. Buradaki bilgiler sadece psikolojik rahatsızlıklar nelerdir öğrenmeniz için mevcuttur, hiçbir şekilde tanı koyma amacı gütmemektedir.
Depresyon Belirtileri
Depresyon veya Majör Depresif Bozukluk, insanların yaşamın bazı dönemlerinde çeşitli nedenlerle olumsuz duygulanım yaşamalarına sebep olan bir psikolojik hastalıktır. Genel olarak depresyon belirtileri aşağıda yer almaktadır:
- Tüm etkinliklere veya bazı etkinliklerden zevk almama
- İştah kaybı
- Uykusuzluk veya aşırı uyuma
- Konuşmada, düşünmede veya davranışlarda yavaşlama
- Aşırı yorgun olma ve belirgin enerji kaybı
- Değersizlik düşünceleri
- Yineleyen kendine zarar verme düşünceleri
Bipolar Bozukluk Belirtileri
Psikolojik hastalıklar arasında tedavisi oldukça önemli olan Bipolar Bozukluk; mani, hipomani ve depresif dönemleri içerir. Bu nedenle belirtileri mani/hipomani ve depresif epizodlara göre ayırmak gerekir. Depresif epizod belirtileri yazının bir üst kısmında yer almaktadır. Bu nedenle aşağıda Bipolar bozukluk belirtilerinde sadece mani/hipomani kriterlerine yer verdik.
- Enerji artışı
- Asabilik veya taşkın davranışlar
- Özel yetenekler, güçler veya becerilere sahip olduğunu düşünme
- Uyku ihtiyacında azalma
- Dikkat dağınıklığı
- Uçuşan düşünceler
Yaygın Anskiyete Bozukluğu Belirtileri
Yaygın anksiyete bozukluğu, kişinin çeşitli olaylar veya durumlar karşısında aşırı endişe hissettiği psikolojik hastalık çeşididir. Genel olarak halk arasında bilinen adıyla anksiyete, kaygı anlamına gelir. Yani Yaygın Anskiyete Bozukluğu için kaygıları ve bunların insanın hayatına etkileri önemlidir. Psikolojik hastalıklar arasında görülme sıklığı en fazla olanlardan biri olan anksiyete belirtileri aşağıdaki şekildedir:
- En az 6 aylık süreyi kapsayan çeşitli durumlara karşı kaygı ve kuruntular
- Kaygıları denetim güçlüğü yaşama
- Kolay yorulma
- Kolay kızma
- Kasların gerilmesi
- Uyku bozuklukları yaşama
- Odaklanma zorluğu
