Hem erkeklerde hem bayanlarda en sık görülen kanserlerden biri olmasına rağmen kolon kanseri ömür kaybına neden olmaya devam ediyor.
Üstelik istatistiklere nazaran artık çok daha erken yaşlarda görülüyor. Bu kadar kıymetli olan bu sorunun önüne nizamlı yapılacak taramalarla geçilebilmesinin aslında bir manada talih olduğunu söyleyen İç Hastalıkları, Gastroenteroloji uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, risk olsun ya da olmasın toplumdaki herkesin 45 yaşından sonra kolonoskopi yaptırması gerektiğinin altını çizdi. Bilhassa ailesinde kanser ve bilhassa kolon kanseri hikayesi olanlara dikkat çeken Prof. Dr. Ergün, “Bu bireyler anne ya da babalarına kanser tanısı konduğu yaştan 10 yıl öncesinden taramalara başlamalı” dedi.
Kalın bağırsak kanseri olarak da bilinen kolon kanseri toplumda sık görülen kanser tiplerinden biri. Her iki cinsiyette de dünya genelinde görülme sıklığı üçüncü sırada olan bu cins birebir vakitte kanser ölümlerinin de en sık üçüncü sebebi. Toplum açısından bu derece değerli olan kolon kanserinden tertipli denetim ve taramalar ile korunmanın mümkün olduğunu hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları, Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, buna karşın hastalığın görülme sıklığında azalma olmadığını hatta hastalığın daha genç yaşlarda görülmeye başladığını söz etti.
Kolonoskopinin bu noktada altın standart olarak teşhiste kullanılmaya devam ettiğini söyleyen Prof. Dr. Ergün, 40’lı yaşlardan itibaren taramalara başlanması gerektiğinin altını çizdi. Hiç şikayeti olmayan bireylerin bile 45 yaşından itibaren kolonoskopi taraması yaptırmalarını öneren Prof. Dr. Ergün, bağırsak sıhhati için yapılması gerekenleri anlattı.
“DÜNYADA SIKLIĞI ÇOK FAZLA VE GİDEREK GENÇ NÜFUSTA GÖRÜYORUZ”
Kolon konserinin hayatı tehdit eden bir kanser tipi olmakla birlikte erken teşhis konduğunda tedaviden yüz güldürücü sonuçlara ulaşılabildiğini anlatan Prof. Dr. Ergün, “Elbette asıl kıymetli husus hastalık ortaya çıkmadan önlemektir. Hastalarımız kolon kanseri olmadan, polip (et beni) basamağındayken polipleri büsbütün çıkararak kansere ilerlemesini engelliyoruz. Kanser oluşmuşsa da erken kademede yakalamak bizim için çok kıymetli. Erken yakalandığında kolonoskopi ile lezyonu tam olarak çıkarmak mümkün olabilmekte. Kolon kanserinin dünyada sıklığı çok fazla ve giderek genç nüfusta görüyoruz. 40’lı yaşlardan itibaren bu hastalığı görebildiğimiz için artık taramalara erken başlamamız gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.
ANNE YA DA BABASINDA KOLON KANSERİ OLANLAR TARAMAYA NE VAKİT BAŞLAMALI?
Genetik faktörlere dikkat çeken Prof. Dr. Ergün, bu riske sahip bireylerin taramalara daha erken başlaması gerektiğini anlatarak kelamlarına şöyle devam etti; “Özellikle annesinde, babasında ya da teyzesi, halası, amcası üzere ikinci derece akrabalarında kolon kanseri hikayesi olanların taramalarına daha erken yaşta başlamalıyız. Zira genetik faktörler kolon kanserinin gelişmesinde değerli bir risk faktörünü oluşturmaktadır. Ailede bir kolon kanseri varsa örneğin baba 45 yaşında kolon kanseri olmuşsa, hastalığın ortaya çıktığı yaştan 10 yıl çıkartarak kişinin 35 yaşında taramaya başlamasını öneriyoruz. Zira kanser, polip tabanında gelişir ve bir polibin kansere dönüşüm süreci 5-10 yıldır. Polip kademesinde yakalanıp kolonoskop ile bu polipler temizlenirse kolon kanseri ihtimali de sıfırlanmaktadır. Şayet hiçbir risk faktörünüz yoksa, genetik yatkınlığınız yoksa, ailede kanser hikayesi yoksa bile kolonoskopik taramalara 45 yaşta başlanmalıdır. Tarama için ülkü metot, altın standart kolonoskopidir.”
“KOLONOSKOPİ YAPILMADAN BAĞIRSAKLARA PAK DEMEK MÜMKÜN DEĞİL”
Kolon kanseri taraması için kolonoskopinin hala altın standart olarak kıymetini koruduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ergün, bu mevzuda kıymetli bir noktaya işaret etti: “Kolon kanseri taraması için kullandığımız ‘gaitada (dışkıda) gizli kan’ üzere kimi testlerimiz olsa da kesin sonucu fakat kolonoskopi veriyor. Örneğin gaitada zımnî kan testi sonucu müspet gelirse aslında kolonoskopi yapmak kaidedir. Gaitada bâtın kan testi negatif ise (Ki bu 3 dışkı örneğinde de negatif olmalıdır), tekrar de bizim inançlı bir alanda olduğumuzun garantisi değildir. Çok hassas bir test değildir, poliplerde doğruluğu çok düşüktür.”
“İnsanlar vakit zaman sistemli sıhhat denetimlerini yaptırıp bir sorun görmediklerinde, “kan testlerim pak, barsak alışkanlığım pek tertipli neden kolonoskopi olayım ki?” düşünebilirler. Meğer ki bağırsaklarda bulunan polipler aslında belirti vermez” diyen Prof. Dr. Meltem Ergün, sözlerine şöyle devam etti: “Kalın bağırsakların sağlıklı olduğunu söylemenin tek yolu kolonoskopidir. Şayet kolonoskopiniz tertemiz hiçbir polip, lezyon yoksa 10 yıl garanti altındasınız, tekrar kolonoskopi yapılmasına gerek yoktur. Fakat kolonoskopi sürecinin düzgün standartlarda yapılmış olması, barsak temizliğinin kâfi olması ve gastroenterolog tarafından yapılması ülküdür.”
“TÜMÖRLER GİDEREK GENÇ YAŞLARA GERÇEK GELİYOR”
Kolonoskopide 45 yaşın kıymetine dikkat çeken Prof. Dr. Ergün, “Neden 45 yaş? Evvelden 50 yaş denirdi. Toplum genelindeki araştırmalara bakacak olursak kolon kanserinin yaklaşık yüzde 20’si 40-50 yaşa gelmiş durumda. Yani hastaları artık genç yaşta yakalıyoruz. Biz de genç yaşta kolon kanseri tanısı koyduğumuzda çok üzülüyoruz, erken safhada yakalarsak ıstırabımız bir nebze azalıyor. Lakin geç evrede saptadığımız hastalar için ise keşke daha evvelden hastaneye başvursaydı, taramalarını yaptırsaydı diye hayıflanıyoruz. Zira erken evre tümörlerde tedavi ile olağana yakın bir hayat mühleti mümkün iken, geç evre tümörlerde ömür talihinin epeyce azaldığını maalesef biliyoruz. “ diye konuştu.
DÜZENLİ OLARAK İDMAN YAPANLARDA KOLON KANSERİ İHTİMALİ AZALIYOR
Kalın bağırsak kanserini daha çok kimlerde görüldüğü ve korunmak için yapılması gerekenler ile ilgili olarak da bilgi veren Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Meltem Ergün, “Ailesinde tümör olanlarda, iltihabi bağırsak hastalığı dediğimiz kolit hastalığı olanlarda, Crohn hastalığı olup da düzgün tedavi almayan insanlarda giderek ihtimalin arttığını görüyoruz. Ağır alkol, sigara tüketimi, ağır et tüketimi ve işlenmiş et tüketimi olan insanlarda kolon kanseri riski artıyor. Hasebiyle kolon kanseri olmamak için neler yapabiliriz diye baktığımızda öncelikle bu alışkanlıklardan uzak durmakla başlamak gerekli. Bunun yanında tertipli olarak antrenman yapan bireylerde kolon kanseri riskinin azaldığını görüyoruz. Akdeniz tipi beslenenlerde yani bol zerzevat, meyve tüketenlerde kolon kanseri ihtimali azalıyor. Bunlara dikkat edersek uzun ve sağlıklı yaşayabiliriz.” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
