RİZE – 31 Mart Mahallî Seçimleri’ne kısa bir müddet kala gözler büyükşehirlerde olsa da önderlerin memleketlerinde de sonuçların ne olacağı merak ediliyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın memleketi Rize’de tablo şekillenmeye başladı. AK Parti, kentte yeniden rakipsiz görülse de, emekli maaşlarının düşük kalması ve ÇAYKUR çalışanlarının takım sıkıntısının çözülmemesi oylarını epeyce düşürecek.
İki başbakan bir cumhurbaşkanı çıkaran Rize’de 90’lı yıllarda Mesut Yılmaz’la kurulan bağ 22 yıldır Cumhurbaşkanı Erdoğan’la çok sıkı bir biçimde kuruluyor ve seçim sonuçlarında belirleyici oluyor. Fakat Rizelilerin parti, aday ismi söylem etmeden “Reis’ten yanayız” kelamlarıyla söz ettiği bağda son seçimlerde bir kopuş olduğu gözleniyor. O denli ki 2019 Lokal Seçimleri’nde CHP, Fındıklı’da AK Parti’yi geride bırakarak 15 yıl sonra Rize’de belediye kazanmış, 2023 Genel Seçimleri’nde de 3 milletvekilinden birini kazanarak AK Parti’nin Rize milletvekilliğindeki hakimiyetine son vermişti.
AK PARTİ OYU DÜŞEREK KAZANACAK
AK Parti, Rize’de 2004’te yüzde 53, 2009’da yüzde 47, 2014’te yüzde 67, 2019’da ise yüzde 72’lik oy oranıyla belediye seçimlerini kazanan taraf olmuştu. Parti, Rize’de mevcut belediye lideri Rahmi Metin ile yarışacak. CHP adayı Necati Topaloğlu, DÜZGÜN Parti adayı Köksal Toptan ve Tekrar Refah adayı Cemil Çolak da seçimde öne çıkan adaylar ortasında.
31 Mart Mahallî Seçimleri’ne giderken AK Parti’nin Rize’de belediyeyi yeniden rahat kazansa da oylarında değerli bir düşüş olacağı kestirim ediliyor. 2019’da yüzde 72 ile seçilen AK Parti adayı Metin’in kendine yönelik kıymetli bir reaksiyon olmasa da mevcut ekonomik düşünceler münasebetiyle birebir oyu alması hayal görülüyor. CHP adayı Toplaoğlu ve GÜZEL Parti adayı Toptan’ın yarışır konumda olmadığı seçimde Tekrar Refah adayı Çolak’a AK Parti seçmeninden kıymetli bir kayış olması bekleniyor.
CHP 4 İLÇEYİ DAHA ZORLAYACAK
AK Parti’nin Rize’de oy oranında yaşayacağı düşüş ilçelerde ise belediye kaybına varacak durumda. Bir evvelki seçimde Fındıklı’yı CHP’ye kaybeden AK Parti, tekrar doğu ilçelerinden başta Pazar ve Ardeşen olmak üzere Çamlıhemşin ve Hemşin belediyelerini de CHP’ye kaptırabilir.
Mikrofon uzattığımız bütün Rizeliler kaygılı. Bu sıkıntılı hal emeklilerde reaksiyona dönüşmüş durumda. Kentte karşısı de geçmişte AK Parti’ye oy vereni de AK Parti’den vazgeçmeyeni de emekli maaşlarının düşüklüğünden, önü kesilmeyen artırımlardan ve hayat pahalılığından sıkıntı yanıyor.
’10 BİN LİRA İLE YAŞANILMAZ, REİS TAHLİL BULACAKTIR’
“Reis her vakit bizim reisimizdir ancak emekliler büyük sorun yaşıyor” diyen Rizeli bir emekli tahlili yeniden Erdoğan’dan beklediğini söz ediyor. Çok pahalılık olduğunu kaydeden emekli “10 bin lira maaş alan 8 bin lira kira verirse bu insan yaşayamaz. Avrupa’da emekliler ailece yurtdışı tatillerine gidebiliyor fakat Türkiye’de emekli olduktan sonra da çalışmak zorundasın. İnanıyorum ki reisimiz buna tahlil bulacaktır” diyor.
Birçok Rizeli emeklinin de ‘Erdoğan sevgisi ve emekli maaşları arasında’ başı karışmış durumda. “Ben AK Partiliyim, 10 bin lira bile maaş alamıyorum” diyen Rizeli emekli bir bayan, “9 bin lirayla ben ne yapacağım? Marketten peynir bile alamıyoruz. Ben bu Tayyip’ten bir şey bekliyordum lakin olmadı. Çay fiyatına da bir şey vermiyor. Ancak ondan uygunu de yok. Yine Refah’ın adayına da oy verebilirim” diyor.
‘KİMSE KİMSEYİ KANDIRMASIN; TÜRKİYE BİTTİ’
Rize’de her periyot AK Parti’ye oy vermiş ancak son yıllardaki ekonomik tablo sebebiyle defteri kapatmış olanların sayısı da epey fazla. Geçen seçimlere kadar AK Parti’ye oy verdiğini “Ellerim kırılsaydı da vermeseydim” diyerek söz eden bir Rizeli, “Ben lisede okurken tatilde 1 ay çay ocağında çalışarak televizyon ve buzdolabı almıştım. Artık devlet memuru 1 aylık maaşıyla bunları alabilir mi? Geçenlerde yaşlı bir amcayı çöp tenekesinden ekmek alırken gördüm. ‘Ben emekliyim lakin konutuma ekmek götüremiyorum’ dedi. Ne hale düştük, kimse kimseyi kandırmasın; Türkiye bitti” kelamlarıyla ekonomik gidişatın Rize seçmenine yansımasını anlatıyor.
‘BENİM OY VERDİĞİM AK PARTİ PİYASADA YOK ŞU ANDA’
Rizeliler maaşlarından keder yanarken enflasyonun tahlile kavuşmadan artırım alsalar dahi işe yaramayacağı görüşünü de lisana getiriyor. “Emekliye 20 bin de verse bu enflasyonda kâfi değil, 1 ay sonra enflasyonla geri alır” diyen bir emekli “Daha evvel AK Parti’ye 4 devir oy verdim. Oy verdiğimiz kurallar çok düzgündü. Artık benim oy verdiğim AK Parti piyasada yok şu anda” kelamlarıyla AK Parti’den kopuşunu özetliyor.
“Ben şu ana kadar Reis’e oy verdim fakat bu seçimde vermeyeceğim” diyen bir Rizeli de emeklinin durumunu şöyle anlatıyor:
“Şu anda Rize’de iktisat diye bir şey yok. Her şey esnafın insafına kaldı. Sabah etiket 1 lira, öğlenden sonra 1,5, akşam 2 lira. 60 yaşındayım bu 5 yıldaki fiyat artışlarını ne gördüm ne de duydum. 3 bin lira maaş alıyordum, para artırıyordum. Artık 13 bin 200 lira maaş alıyorum yetmiyor bana. Güzel makus biraz çayım var da ek gelir oluyor bana. Ya çayım olmasa ben ne yapacağım. Üst katmana verilen maaş kadar alt katmana verilmiyor. Krizin faturası daima garibana, emekliye, çiftçiye, üreticiye kesiliyor, zengine hiç dokunulmuyor. Oy konusunda kararsızım ancak Tekrar Refah adayı Cemil Çolak’a vermeyi düşünüyorum.”
‘EMEKLİLERİN MAAŞININ DÜŞÜK OLDUĞUNU KİM SÖYLÜYOR’
Her şeye karşın AK Parti’ye oy vereceğini söyleyen emeklilere de rastlıyoruz. Ancak anlatıları, iktisattan değil siyasi tarih üzerinden oluyor. AK Parti’ye oy vereceğini lisana getiren 85 yaşındaki bir emekli, “Menderes asıldığı vakit ben askerdeydim. Ondan beri Türkiye hakikat hükümet gördü mü? Bu ortamı kim beğenmiyor? Beğenmeyenin kanı bozuktur bence. Emeklilerin maaşının düşük olduğunu kim söylüyor. Bu millete bir çuval para versen de beğenmezler” kelamlarını kullanıyor.
Bir diğer Rizeli de emeklinin durumunu ‘lüks tüketimi’ ve ‘üretim yapmama’ya bağlıyor. Emeklinin memura karşı ezilmesine karşın AK Parti’nin berbatın en düzgünü olduğunu lisana getiren seçmen, “Bu adama ben 20 sene oy verdim, tekrar vereceğim. Emekliler ağlıyor lakin kimileri da fuzuli ağlıyor. Herkeste cep telefonu var, ekstra tüketim bol, çok lüks tüketim fazla, marketler dolu. Lakin ekmek-biçmek bitti” diye konuşuyor.
KARAFAZLI: ERDOĞAN’LA HEMŞEHRİLİK MANTIĞININ KARŞILIĞI KALMADI
Rize gündemini yakından takip eden gazeteci Gençağa Karafazlı, Rize’de AK Parti’nin büyük güç kaybettiği görüşünde. Ekonomik badireler ve ÇAYKUR personelleri ile çay üreticilerinin taleplerinin Rizeli seçmen üzerinde tesirli olacağını lisana getiren Karafazlı, “Her ne kadar Rizeliler düne kadar hemşehri mantığıyla hareket ettiyse de artık bunun bir karşılığı olmayacağını görüyoruz” diyor.
AK Parti’nin bir evvelki lokal seçimde aldığı yüzde 72’lik oyu almasının hayal olduğunu kaydeden Karafazlı, Rize merkezde AK Parti’nin ‘kazanırken kaybedeceğini’ ve oy oranının yüzde 50’nin altına düşebileceğini lisana getiriyor.
‘AK PARTİ’NİN TEMEL KAYIPLARI İLÇELERDE OLACAK’
Karafazlı AK Parti’nin temel kayıpları ise doğu ilçelerinde yaşayacağını düşünüyor. İlçeler hakkında seçim varsayımlarında bulunan Karafazlı, Fındıklı’yı CHP’nin yine rahat bir halde alacağını, bu ilçedeki olumlu tecrübeden etkilenen Ardeşen ve Pazar’ın da CHP’ye geçmesini beklediğini söz ediyor. Karafazlı ayrıyeten yeniden Rize’nin doğusunda yer alan Çamlıhemşin ve Hemşin ilçelerinde de CHP’nin yarışta baş başa olduğunu düşünüyor.
Karafazlı öbür değişim beklediği ilçelerde ise Çayeli’nin MHP’den AK Parti’ye, İkizdere’nin MHP’den AK Parti’ye geçeceği, Kalkandere’de AK Parti ile bağımsız aday yarışı olacağı iddialarında bulunuyor.
Gençağa Karafazlı
