Düzensizlik korkusu, tertipsizlik haline duyulan ve normalde düzensizliğin yarattığı hisse kıyasla daha yoğun hissedilen olumsuz duygudur. Dağınıklıktan korkma olarak tanımlamak mümkünsüz. Genel olarak kişinin düzensizliğe maruz kalma düşüncesinden bile korktuğu rahatsızlık olarak bilinir. Düzensizlik korkusunun altında yatan sebepler farklılaşmakla birlikte Obsesif Kompulsif Bozukluk ile ilişkilendirilmektedir. Tedavisi, psikoterapi, ilaç kullanımı veya stres yönetimi uygulamalarını içerir.
Düzensizlik korkusu nedir, neden olur?
Düzensizlik korkusu, insanlarda dağınık ortamlarda bulunmaya duyulan rahatsızlık olarak tanımlanır. Bu korkuların meydana gelmesi için kişinin illa düzensiz veya dağınık ortamlara maruz kalması gerekmez. Öyle ki, düzensizlik ve dağınıklık düşüncesi bile kişide belirgin sıkıntıya sebep olur. Düzensizliğe duyulan korku, özgül fobiler arasındadır.
Kimlerde görülür?
Düzensizlik korkusu, özgül fobiler arasında olmakla birlikte Obsesif ve Kompulsif Bozukluğu olan kişilerde görülmektedir. Bu rahatsızlığın görüldüğü obsesif ve kompulsif bozukluğa sahip kişiler, genel olarak düzensizliğe takıntılıdır ve düzensizliği ortadan kaldırmak adına eylemlere girişir.
Düzensizlik korkusu belirtileri nelerdir?
Düzensizlik ve dağınıklık korkusu kişide psikolojik ve fizyolojik sıkıntılar yaratır. Genel olarak düzensizlik fobisi aşağıdaki belirtiler ile karakterizedir:
- Düzensizlik ve dağınıklık düşüncelerine duyulan korku ve kaygılar
- Düzensizlik ve dağınıklık düşüncesinin kişinin yaşamında sıkıntı yaratması
- Göğüs ağrıları
- Baş dönmesi
- Mide bulanması
- Kusma
- Panik atak
- Terleme
- Titreme
- Taşikardi
Düzensizlik fobisi teşhisi nasıl konur?
Düzensizlik fobisi için teşhis, diğer özgül fobiler ve psikolojik rahatsızlıklarda olduğu gibi psikiyatri uzmanının değerlendirmesi sonucunda konulacaktır. Genel olarak belirtilerin süresi, hangi koşullarda meydana geldiği, kişinin düzensizliği kontrol altına alma çabalarının var olup olmadığı gibi durumlar değerlendirilir. Sonuç olarak düzensizlik fobisi, düzensiz ve dağınık ortamlarda bulunma düşüncesinin bile kişiye rahatsızlık vermesi ve bunu ortadan kaldırmak için gerçekleştirilen eylemleri içerir.
Düzensizlik fobisi hangi psikolojik hastalıklar ile ilişkilidir?
Düzensizlik ve dağınıklığa karşı duyulan korku, yaygın olarak obsesif kompulsif bozukluk belirtileri arasındadır. Ancak düzensizlik fobisi birçok psikolojik problem veya farklı özgül fobiler ile ilişkili olabilir:
- Obsesif kompulsif bozukluk
- Mizofobi
- Yaygın anksiyete bozukluğu
- Travma sonrası stres bozukluğu
Genel olarak kişide takıntı ve takıntıları kontrol altına alma maksadıyla girişilen eylemleri tanımlayan OKB, düzensizlik korkularının temel nedenidir. Fakat mizofobi, yani mikrop korkusu, yaygın anksiyete bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gibi rahatsızlıklarda da görülebilir.
Düzensizlik korkusu nasıl tedavi edilir?
Düzensizlik korkusu tedavisi olmadığı takdirde kişisel sıkıntılar ve işlevsellikte azalma gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle düzensizliğe karşı yoğun korku ve kaygılarınız varsa öncelikle ruh sağlığı uzmanına görünmeniz faydalı olacaktır. Ana hatlarıyla maruz bırakma terapisi, bilişsel davranışçı terapiler, EMDR, diyalektik davranışçı terapi ve ilaç tedavisi, düzensizlik fobisinin tedavisinde kullanılan yöntemlerdir. Bununla birlikte kişinin farkındalık tekniklerini öğrenmesi, düzensizlik ve dağınıklık korkusunun ortadan kalmasında etkilidir.
Maruz bırakma terapisi
Maruz bırakma terapisinde kişi düzensiz veya dağınık bir ortamı hayal eder. Kontrollü ortamda gerçekleştirilen maruz bırakma, kişinin düzensizliğe duyduğu korkuları yenmesinde etkilidir.
Bilişsel davranışçı terapiler
Bilişsel davranışçı terapi, kişide düzensizliğe karşı korku yaratan mantıksız düşüncelere karşı farkındalık kazandırır.
EMDR
Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma olarak bilinen EMDR, travma kaynaklı olarak düzensizlik korkusu yaşayanlar için idealdir. Kişi, travmatik anı ile kontrollü ortamda yüzleşir.
İlaç tedavisi
Her fobide olduğu gibi düzensizlik korkusunda da medikal tedavi gerekebilir. Antidepresan veya anksiyete azaltıcı ilaçlar, düzensizlik fobisini yenmede başarılıdır. Ancak ilaç kullanımı muhakkak psikiyatri uzmanı eşliğinde gerçekleşmelidir.
Stres yönetimi
Derin nefes alma veya meditasyon gibi stres yönetimi teknikleri, düzensizlik fobisi meydana gelmeden önce uygulandığı takdirde işe yarar. Bununla birlikte korku henüz yoğun olmadığı takdirde uygulanabilir.
Düzensizlik korkusu neden tedavi edilmelidir?
Düzensizlik korkusu tedavi edilmelidir, çünkü tedavi olmaksızın korkuları yönetmeyi başarmak bir hayli zordur. Buna karşın psikoterapi veya ilaçla tedavi, düzensizlik korkusunu yenmeyi kolaylaştırır. Öte yandan düzensizlik korkusu yaşayan bireylerde depresyon gibi duygudurum bozuklukları, anksiyete bozuklukları gelişme riski daha fazladır. Düzensizlik ve dağınıklığın kişide yarattığı korkular sonucu, kişinin sosyal izolasyona girmesi gibi olumsuz sonuçlar da ortaya çıkabilir. Bununla birlikte, düzensizlik ve dağınıklık korkusu, kişiyi alkol ve madde kötüye kullanımına teşvik edebilir. Sonuç olarak ruh sağlığı uzmanlarından alacağınız destek sayesinde düzensizlik korkusunu yenebilir, korkuların hayatınızı kontrol etmesinden kurtulabilirsiniz.
News
