Dünya Sağlık Örgütünün tanımına göre şiddet, fiziksel veya psikolojik zarara ve hatta ölüme sebebiyet veren; gelişimsel sorunlara yol açan veya yoksunluğa neden olabilen saldırganlık eylemidir. Peki şiddet türleri arasında hayatta en sık rastlananlardan biri olan psikolojik şiddet nedir? Psikolojik şiddet örnekleri nelerdir? Bu yazımızda duygusal şiddet olarak da bilinen psikolojik şiddetten bahsedeceğiz.
Psikolojik veya Duygusal Şiddet Nedir?
Psikolojik veya duygusal şiddet bireylerde baskılayıcı veya kontrolcü eylemleri içeren bir şiddet türüdür. Peki psikolojik şiddet nasıl meydana gelir. Kavramsal açıklamalar yerine psikolojik şiddetin ne olduğunu anlamanız adına neler psikolojik şiddete girer bundan bahsedelim:
- İsim takma
- Aşağılama
- Küçümseme
- Sözel Şiddet (Küfür, Hakaret vb.)
- Tehdit etme
- Duygusal veya fiziksel olarak uzaklaşma
- Birini yok sayma
- Hileli yönlendirme
- Kıskançlık
Psikolojik şiddet oldukça yaygındır. Örneğin psikolojik şiddet nedir diyecek olursanız kimi zaman ilişkilerde önemli heyecan yaratan kıskançlığın dozunun fazla olması ve bunun artık kişinin dayanamayacağı, benliğine zarar verecek noktaya gelmesi psikolojik şiddet örnekleri arasındadır. Öyle ki Ev İçi Şiddet Yardım Hattı olarak bilinen ALO 183’e gelen yardım taleplerinin istatistiklerine göre en sık raporlanan şiddet türleri arasında duygusal şiddet, fiziksel şiddetten sonra 2. sıradadır. Bunu sosyal, ekonomik ve cinsel şiddet takip etmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ortaya çıkardığı ve buna göre şekil alan şiddet türü olan duygusal şiddet, sözlü veya fiziksel davranışları içerebilir.
Kimler Psikolojik Şiddete Uğrar?
İnsan yaşamının her döneminde görülebilen bir şiddet türü olan psikolojik şiddet için belirli risk grupları vardır. Sıklıkla psikolojik şiddete uğrayan gruplar aşağıdaki gibidir:
- Kadınlar
- Çocuklar ve ergenler
- Yaşlılar
- LGBTİ+ Bireyler
- HIV Pozitif ile Yaşayanlar
Psikolojik Şiddetin Sonuçları Nelerdir? Psikolojik Şiddet Neyle Sonuçlanır
Oldukça yaygın bir şiddet türü olan psikolojik şiddetin sonuçları dramatiktir. Çoğu zaman psikolojik şiddeti, fiziksel ve cinsel gibi diğer şiddet türleri takip edebilir. Bununla birlikte duygusal şiddet, diğer şiddet çeşitleri ile ilintilidir. Psikolojik şiddetin sonuçları yine psikolojik olur.
Psikolojik Şiddete Maruz Kalmak Nelere Sebebiyet Verir?
Her şiddet gibi psikolojik şiddetin de kişide yaratacağı birtakım problemler vardır. Bunlar şiddetin düzeyine ve maruz kalma miktarına göre değişkenlik gösteriyor olsa bile psikolojik şiddetin bireylerde hafif veya ağır sonuçlar getirdiği aşikardır. Peki psikolojik şiddet nelere sebebiyet verir? İşte psikolojik şiddete maruz kalmanın doğuracağı sonuçlardan bazıları:
- Depresyon, anksiyete bozuklukları veya bedensel belirti bozuklukları gibi psikolojik problemleri doğurur
- Kalp problemleri gibi sağlık problemlerine yol açar.
- Maruz kalan bireylerde benlik saygısını düşürür.
- Kişinin kendine yetebileceğine dair algısını ortadan kaldırır.
Psikolojik Şiddet Nedir, Nasıl Önlenir? Psikolojik Şiddetin Cezası Var Mı?
Psikolojik şiddet nedir bahsettik o halde Psikolojik şiddet nasıl önlenir buna değinelim. Öncelikli olarak psikolojik şiddetin ceası var mı şeklinde sorular yaygındır. Türk Ceza Kanunu 86. maddeye göre insanların sağlığı ve algılamasında bozulmaya sebep olan kişilerin 1 yıl ila 3 yıl arasında hapisle cezalandırıldığı geçer. Ancak psikolojik şiddet türleri çeşit çeşittir ve bunların bazıları başlı başına suç olarak geçer. Örneğin şantaj, hakaret, tehdit gibi suçlar TCK’da yer alır. Bunlar psikolojik şiddeti de içeren eylemlerdir ve dolayısıyla kişilerin hakkını araması önemlidir. Keza aile içi şiddet de kadına yönelik şiddet veya çocuğa yönelik şiddet gibi maddelerle ayrı cezası olan şiddet türleridir.
Psikolojik Şiddet Nasıl Önlenir?
Uzun vadede şiddeti önlemek için sosyoekonomik politikaların düzenlenmesi, eşitlikçi bir dünya yaratmak gerekir. Elbette bireylerde psikolojik şiddete maruz kalmak yaşamın bugünü veya geleceğini olumsuz etkiler. Sonuç olarak psikolojik şiddet nedir ne değildir bunlar bireyin kendini tanımasıyla belirlenebilecek şeylerdir. Öte yandan psikolojik şiddete maruz kalan yakınlara durum konusunda bilgi vermek kişinin şiddeti tanıması için önemli bir adımdır. Bunun için psikolojik şiddete maruz kalan kişinin şiddetin farkında olması oldukça önemlidir. Bununla birlikte Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı ALO 183 Ev İçi Şiddet Hattı gibi şiddeti önleme hatları mevcuttur. Eğer psikolojik şiddete maruz kalıyor ve uzmana erişiminiz çeşitli sebeplerle kısıtlıysa bu numarayı arayarak yardım alabilirsiniz.
