Enneagram nedir? Kişilik psikolojisi, psikolojisinin farklı alt alanlarından biridir. İnsanın kişiliği tarih boyunca ilgi konusu olmuştur. Özellikle insan kişiliğinin operasyonel tanımlarını yapmanın yollarından biri kişilik sistemleridir. Enneagram kişilik sistemi, son yıllarda bilinirliği artan kişilik kuramlarından biridir. Enneagram temelde 9 ayrı kişilik tipinin olduğunu varsayar.
Enneagram Nedir?
Kişilik psikolojisinde güncel yaklaşımlar arasında olan Enneagram, kelime anlamı olarak dokuz nokta anlamına gelmektedir. Nitekim Enneagram’a göre 9 kişilik tipolojisi mevcuttur. Bununla beraber Enneagram nedir diyecek olursak; Enneagram kişilik sistemi tamamıyla bilimsel olmaktan ziyade teolojik ve ruhsal ögeleri bir araya getirir. Yani Enneagram, geleneksel ile modernin bir sentezi olma özelliği taşır.
Enneagram Kişilik Sistemi Ne İşe Yarar?
Enneagram kişilik sistemi esasen bireyin kendini tanımasına atıf yapar. Bu kişilik kuramına göre kişiler kendini tanıdıkça yaşamın erken dönemlerinde savunma mekanizması olarak geliştirdiği kişilikleri fark eder. Böylelikle kişi kendini fark ederek değişim ve dönüşüme açık hale gelme fırsatı yakalar.
Kimi görüşlere göre Enneagram bireylere aşağıdaki faydalarıyla dikkat çeker:
- Hayatı anlamlandırma çabası
- Hayattaki yeri sorgulama
- Gelecek rotası oluşturma
Enneagram Kişilik Sisteminin Yapısı
Enneagram kişilik sisteminin yapısı belirli testler sonucu ortaya çıkan Enneagram şemasına göre belli olur. Bu kişilik kuramına göre herkeste var olan bazı özellikler, bazı kişilerde daha baskındır. Bunun da kişiliğin belirleyicisi olmasında etkisi büyüktür. Kişide baskın olan Enneagram noktası kişinin asıl kişiliğini oluşturur. Öte yandan kişilerin çevresel ve içsel koşullarına göre farklı kişilik noktalarının özelliklerini göstermesi mümkündür. Enneagram şemasında kişiliği belirleyen özel noktalar, numaralar ve çizgiler mevcuttur. Bunların haritadaki yerleşimi bireydeki kişilik yansımasını ifade eder.
Enneagram Merkezleri
- İçgüdüsel Merkez
- Duygusal Merkez
- Zihinsel Merkez
Enneagram Tipleri Nelerdir?
Geleneksel Enneagram felsefesini bilimsel ögelerle buluşturan Enneagram kişilik sistemi birbiriyle bağlantılı 9 farklı kişilik tipi olduğunu savunur. Enneagram kişilik tipleri her biri birbiriyle etkileşimli olan 9 noktayı temsil eder. Enneagram nedir hususunda karşınıza 9 tipoloji çıkacaktır.
Tip 1 Enneagram
Tip 1 enneagram kişiliğine sahip olanlarda kontrolcü bir yapı hakimdir. Kusursuz bir düzenin peşinde koşan bu kişiler, disiplinli ve sorumluluk sahibi nitelikleriyle öne çıkar.
Enneagram Tip 2
Enneagram Tip 2 kişiliğe sahip kişiler insanlarla ilişkilerine önem verir. Onay arayışında olan bu kişilerin ihtiyaç duyulma arzuları ağır basar.
Tip 3
Bu tip kişiliğe sahip olanlar için imaj ve dış görünüş neredeyse her şeydir. Duruma göre şekil alan Tip 3 kişilik sahipleri manipülasyon ve yönlendirme yetenekleriyle öne çıkmaktadır. Enneagram kişilik tipleri arasında Tip 3 kişilikte olanlar daha çok rekabetçi özelliklere sahiptir.
Enneagram Tip 4
Duygusal özellikleriyle öne çıkan Enneagram Tip 4 kişilikler için romantiklik, içe dönüklük ve gelgitli ruh hali dikkat çeker. Anlam arayışında olan Tip 4 kişilikler mükemmeliyetçidir. Ancak mükemmele ulaşamadıkları takdirde olumsuz duygulanım yaşamaları muhtemeldir.
Enneagram Tip 5
Enneagram Tip 5 grubundaki kişiler; sorgulayan, gözlemci, sabırlı ve meraklıdır. Kişilerarası ilişkilerde beklenmedik taleplere karşı önlem olarak mesafeli davranışlar sergilemeleri muhtemeldir.
Enneagram Tip 6
Güvene oldukça önem veren Enneagram Tip 6 kişilik, güvenilir olma gayesiyle hareket ederken karşısından da bunu bekler. Öte yandan altruist ve sorumluluk sahibi olmaları altıların öne çıkan özelliklerinden bazılarıdır. Sezgilerine güvenen Tip 6 kişilik sahibi bireyler, kuşkucu tavırları sayesinde olası tehlikeleri önceden fark etme fırsatı yakalar. Ancak belirsizlik bu kişilik tipindeki kişilerin kabusu olup, belirsizlik durumunda stres sonucu agresyon davranışı sergilemeleri olasıdır.
Enneagram 7 nedir?
Enneagram 7 nedir? Tip 7 kişilik Enneagram’da özgürlükçü ve bireysel davranan kişilere karşılık gelmektedir. Yenilikleri deneyimlemeyi seven Yediler, dışa dönük bir kişilik örüntüsü sergiler.
Tip 8
Enneagram kişilik sisteminde Tip 8 kişilik; lider, özgüvenli ve cesur yapılarıyla belirgindir. Baskın bir kişilik tipi olan Sekizler, çevrelerinde saygı görmeye önem verir. Bunun dışında Tip 8 kişiliğin korumacı tavırları ve adalet arayışı dikkat çeker.
Enneagram Tip 9
Enneagram Tip 9, insan isteklerine önem vermektedir ve empati duygusu yüksek niteliklere sahiptir. Huzur arayışı Dokuzlarda belirgindir bu nedenle rekabetten uzak bir yaşantıyı benimserler.
Enneagram nedir özetleyecek olursak; Enneagram kişilik sistemi, insanlarda baskın olan taraflara odaklanarak grafikler çıkaran, buna istinaden bireyin ait olduğu kişilik tipini bulmasını sağlayan bir testtir.
