Yayımladığı rehber nitelikli içeriklerle yapay zeka teknolojisine eleştirel bir bakış açısı kazandırmayı hedefleyen doğrulama platformu, deepfake fark etme testi düzenledi. Üç bireyden ikisinin yapay zeka takviyeli görselleri ayırt edebildiği teste 2.579 kişi katıldı. Platform, seçim periyotlarında yapay zeka tarafından üretilen içeriklere karşı daha dikkatli olunması davetinde bulundu.
Yapay zeka teknolojisinin süratli yayılmasının yanlış bilgi problemini etkilemesine ve hakikati bulandırmasına yönelik tasalar arttı. 2024’ün seçimler yılı olması ve yapay zeka teknolojisiyle oluşturulan deepfake (sahte kurgu) imaj ve seslerin seçmen davranışlarını etkileme mümkünlüğü da bu telaşları destekledi. 2016’dan bu yana internetteki kuşkulu bilgileri inceleyen, dijital okuryazarlık ve eleştirel düşünme hünerlerini geliştirmek için eğitim faaliyetleri yürüten doğrulama platformu teyit.org, bu bahisteki farkındalığı artırmak için bir deepfake testi hazırladı.
Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Teyit Eğitim İçerikleri Sorumlusu Zeynep Şahin, “Yapay zeka teknolojisi o kadar süratli gelişti ki gerçeğe oldukça yakın görsel çıktılar artık neredeyse her gün karşımıza çıkabiliyor. Yapay zekanın ürettiği uydurma kurguları tespit etmeye yönelik ipuçlarının da tıpkı süratte güncellenmesi gerekiyor. Sırf Türkiye’nin değil, dünya nüfusunun neredeyse dörtte birinin sandık başına gittiği bu yıl, yapay zeka tarafından üretilen içeriklere karşı daha dikkatli olunmalı” dedi.
Teste katılanların hakikat karşılık oranı %67,84 oldu
Teyit’in testinde, ThisPersonDoesNotExist.com adresinden alınan, StyleGAN2 isimli yapay zeka algoritması tarafından üretilen insan görselleri ve gerçek insan fotoğraflarının, yapay zeka üretimi mi yoksa gerçek mi olduğu soruldu. Testi 2.579 kişi katılırken, yanlışsız cevap verme oranı %67,84 olarak kaydedildi.
Seçim yılında yapay zekanın seçmen davranışını etkileyebileceğinden kaygı edildiğini belirten Zeynep Şahin, “Adayların yapay zeka ile oluşturulmuş deepfake manzara ve seslerinin kullanılması, bu teknolojiye karşı seçim devrinde dikkatli olmamız gerektiğini hatırlatıyor. Çünkü dezenformasyonun dozunun artması, alışılmışın dışında prosedürlerle oluşturulmuş yanlış bilgilerin üretilmesi, yapay zeka ile üretilmiş ses ve imgelerin gerçeklik algısını bozması, bu global seçim yılında beklenenler ortasında yer alıyor. teyit.org olarak hazırladığımız test, ipuçlarını yakalamak ve bir görselin yapay zeka üretimi olup olmadığını anlamak için dikkat edilmesi gerekenleri, uygulamalı bir biçimde öğrenmek için tesirli bir araç sunuyor” diye konuştu.
“Tespit için de yapay zekadan yararlanılabilir”
OpenAI’ın duyurduğu metin komutlarından görüntü üretebilen Sora’nın ortaya çıkmasından sonra yapay zekanın gerçeğe yakın üretim kapasitesinin daha da belirginleştiğini tabir eden Teyit Eğitim İçerikleri Sorumlusu Zeynep Şahin,
“Her ne kadar yapay zeka ile üretilmiş imaj ve sesler artık gerçeğe çok yakın olsalar da onların doğruluğunu teyit etmek hâlâ mümkün. Biz kullanıcılara düşen en önemli misyon, karşımıza çıkan görsel, görüntü ve seslerin kaynağını sorgulamak ve toplumsal medya akışımıza daha eleştirel bir gözle bakabilmek için yavaşlamak. Kuşkulu görseldeki bozulmalar gözle görülür olmasa bile, bir görselin yapay zekayla üretilip üretilmediğini anlamak için de yapay zeka araçlarından yararlanılabiliyor. Yapay zeka, sebep olduğu düşünülen sorunun tahlilini de sunuyor. Sekiz yıldır yanlış bilgiyle gayret eden teyit.org olarak, hem seçim öncesinde aldatıcı bilgilerin doğrulunu teyitliyor hem de geçmiş seçim devirlerinde sıkça karşılaşılan yanlış ve aldatıcı bilgileri makul başlıklar altında toplayarak paylaşıyoruz” sözlerini kullandı.
“Alarm zilleri çalmak için erken olabilir”
Yapay zeka konusundaki görüşlerin iki farklı uçta konumlandığını ve bir tansiyona sebep olduğunu söyleyen Zeynep Şahin, değerlendirmelerini şu tabirlerle sonlandırdı: “Bir yandan yararlarını konuşuyoruz, bir yandan da işimizin elimizden gideceğinden yahut geleceğin en tehlikeli cürümlerinin yapay zeka ile üretileceğinden korkuyoruz. Yapay zekayla üretilen düzmece kurguya sahip içeriklerin, seçmenleri sandığa gitmemeye ikna etmek, gerçeklik algısını bulandırmak üzere riskleri seçim devirlerinde daha çok öne çıkıyor. Örneğin Ocak 2024’te ABD’de Joe Biden ismine, yapay zeka tarafından onun sesinin taklit edildiği bir düzmece ses kaydı, seçmenlerden sandığa gitmemelerini istiyordu. Risklerin farkında olmanın her zamankinden daha değerli olduğunu bilmek gerekiyor.
Ancak öte yandan kimi uzmanlar, bu teknolojiyle ilgili alarm zillerinin erken çalındığı görüşünü paylaşıyor. Harvard Üniversitesi’nden akademisyenler tarafından kaleme alınan araştırmada, yeni teknolojilerin insanlarda her vakit panik yarattığı belirtiliyor. Yanlış bilgi sıkıntısına yönelik sürdürülebilir tahlillerin geliştirilmesine katkıda bulunan Teyit olarak, eğitim içeriklerimizde yapay zeka konusuna odaklanıyor ve teyitçiliği yapay zeka çağına uyarlıyoruz. Eleştirel bakış açısı kazanmak isteyen herkes, Teyit’in içeriklerinden yararlanarak yapay zekanın düzgün potansiyeline dair bilgi sahibi olabilir.
