Kronik seyirli bir beyin hastalığı olan şizofreninin tüm toplumda görülme sıklığının yüzde 1 olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, hastalığın sıklıkla 15-35 yaş ortasında başlamaya eğimli olduğunu söyledi.
Şizofreninin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Bolluk, aile ve yakın etrafın tavırlarının ehemmiyetine işaret ederek “Hasta toplumsal ortamlara katılmaya teşvik edilmeli, hastanın, öteki beşerlerle irtibat içinde olmasına müsaade verilmelidir. İlgili olmak düzgündür lakin müdahalecilik, abartılı duygusal ilgi, eleştirel tavırlardan kaçınılmalıdır” ikazında bulundu.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, 11 Nisan Dünya Şizofreni ile Gayret Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada şizofrenide aile ve yakın etrafın tesirlerine ait değerlendirmede bulundu.
Genç yaşlarda görülmeye başlanıyor
Şizofreninin kronik seyirli bir beyin hastalığı olduğunu belirten Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, “Şizofreni, ekseriyetle genç yaşlarda başlayan, kişinin dış dünyadan uzaklaşarak içine kapandığı; his, niyet ve davranışlarında kıymetli bozuklukların ortaya çıktığı, beynin yapı ve işleyişinde değişiklerin saptandığı, kronik seyirli psikiyatrik bir beyin hastalığıdır” dedi.
Erkeklerde daha erken yaşlarda ortaya çıkabiliyor
Tüm toplumda görülme sıklığı yüzde 1 olan şizofreninin bayan ve erkekte eşit oranda görüldüğünü söz eden Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, “Erkeklerde daha erken yaşlarda başlangıç dikkati çeker. Sıklıkla 15-35 yaş ortası başlamaya eğilimlidir” dedi.
Genetik, en kıymetli risk faktörü
Şizofrenide en değerli risk faktörünün genetik olduğunu kaydeden Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, “Hastaların birinci derece akrabalarında hastalığa yakalanma riski yüzde 3-7 oranındadır. Gebeliğin 2. trimesterinde geçirilen viral enfeksiyonların riski artırdığı istikametinde çalışmalar vardır. Beyinde kimi yolaklarda dopamin hormonu ile ilgili düzensizlikler mevcuttur” dedi.
Toplumdan uzaklaşma ve sözlerde azalma görülebiliyor
Şizofreni belirtilerinin öbür ruhsal bozukluklarla benzerlik gösterebildiğini belirten Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, “Bu hastalarda gerçek dışı algılar ve niyetler, toplumdan uzaklaşma, öz bakımda, fikir üretiminde, soyut düşünme marifetinde ve duygusal sözlerde azalma, irade ve ilgi kaybı, zihinsel fonksiyonlarda yavaşlama, hedefe yönelik davranışları sürdürmede bozukluklar sık görülen belirtilerdir. Şizofreni, başka psikotik bozukluklar, duygudurum bozuklukları ve alkol-maddeye bağlı bozukluklarla karışabilir” diye konuştu.
Tedavi sürecinde intihar riskine dikkat!
Şizofreninin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, “19. Yüzyılın başlarından itibaren tıpta araştırma metotlarının gelişmesiyle hastalığın nedenlerine, seyrine ve tedavisine yönelik araştırmalar artmış ve 1950’li yıllarda antipsikotik ilaçların keşfiyle tedavi edilebilir bir hale gelmiştir. Tedavide akut periyotta temel amaç, psikotik belirtileri yatıştırmaktır. İlaç tedavisi ve şayet dirençli ise EKT (elektroşok tedavisi) uygulanır. Bu periyotta depresyon gelişimi ve intihar riskine dikkat edilmelidir. Daha sonra stabilizasyon periyodu ile kazanımlar korunmaya çalışılır. Sürdürüm periyodunda ise gaye, nüksün önlenmesi ve hastanın fonksiyonelliğinin arttırılmasıdır. Ferdi psikoterapiler, aile terapileri, küme terapileri, metakognitif terapiler şizofrenide uygulanabilen terapi prosedürlerinin başında gelir” dedi.
Ailenin sakin ve telaşsız tavrı hastaya rahat hissettirir
Şizofrenide hastanın ailesine ve yakın etrafına tavsiyelerde bulunan Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, şunları söyledi: “Ailenin sakin ve telaşsız davranabildiği durumlarda hasta kendini daha rahat hisseder. Hastanın savundukları mantıklı olmasa da hakikaten savunduklarına inanıyor olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Şizofreni hastasını yapmak istemediği şeyler konusunda zorlamamak onun inancını artırır. Şizofreni hastaları da işe yahut okula gitmek ya da daha evvelden keyif aldığı aktivitelere katılmak istemeyebilirler. Bu türlü durumlarda hastanın üzerine gitmeden bunun nedenlerini araştırmak faydalı olacaktır. Hasta toplumsal ortamlara katılmaya teşvik edilmeli, hastanın, öbür beşerlerle bağlantı içinde olmasına müsaade verilmelidir. İlgili olmak yeterlidir fakat müdahalecilik, abartılı duygusal ilgi, eleştirel tavırlardan kaçınılmalıdır. Aile içinde iş kısmı yapılmalı ve hastaya çok da ağır olmayan sorumluluklar verilmelidir.”
Tedavi sürecinde hastanın yanında olmak önemli
Hastayı tedavisi konusunda desteklemek ve bu süreçte onun yanında olmanın değerli olduğunu vurgulayan Dr. Öğretim Üyesi Sibel Bolluk, “İlaçlarını sistemli alması ve randevularına gitmesi konusunda hastaya hatırlatmalarda bulunulması gerekir. Şizofreninin varlığıyla yaşamak hem hasta hem de hasta yakını için çok kolay değildir. Lakin birtakım noktalara dikkat ederek, hastalık yok sayılmayarak, hastanın hakları gözetilerek ve profesyonel yardım almaktan çekinilmeyerek bu süreç kolaylaştırılabilir” diye konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
