Aile içi âlâ bir bağlantı kurmanın aksilikleri azaltmaya yarar sağlayacağını tabir eden uzmanlar, irtibat içerisindeyken alışılan, düşünmeden sarf edilen sözlerden, gençlerin kimliklerine, kişiliklerine yönelik olan yargılayıcı, kırıcı, eleştirici, tekrarlayan uzun süren nutuk cümlelerinden kaçınmak gerektiğini söylüyor.
“Başka bir yetişkine söyleyemeyeceğimiz cümleleri ergenlere de söylememeye dikkat etmek çok kıymetlidir.” diyen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Eleştiri ve alay cümleleri onları değişime kapalı hale getirmekle birlikte savunmalarının artmasına neden oluyor.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, ergenlerle irtibat lisanı hakkında bilgi verdi.
“Ergenler ve ebeveynler ortasında fikir ayrılıklarının olması kaçınılmaz bir durum”
Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, ergenlik periyodunun çocuklar için olduğu kadar anne babalar için de bir geçiş periyodu olduğunu kaydederek, “Ergenler ve ebeveynler ortasında fikir ayrılıklarının olması kaçınılmaz bir durumdur. Lakin bu fikir ayrılıklarının çocuklarla olan alakayı olumsuz olarak etkilemesi ebeveynler tarafından önlenebilir ya da en aza indirgenebilir.” dedi.
Ergenleri iğnelemekten ve küçümsemekten kaçının!
Aile içi yeterli bir irtibat kurmanın aksilikleri azaltmaya yarar sağlayacağını söz eden Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “İletişim içerisindeyken alışılan, düşünmeden sarf edilen sözlerden, gençlerin kimliklerine, kişiliklerine yönelik olan yargılayıcı, kırıcı, eleştirici, tekrarlayan uzun süren nutuk cümlelerinden kaçınmak gerekir. Etiketleme, iğneleme yahut küçümseme üzere cümleler de bu sınıfa girer. Öteki bir yetişkine söyleyemeyeceğimiz cümleleri ergenlere de söylememeye dikkat etmek çok kıymetlidir.” diye konuştu.
Gençlere uzun ve tekrarlayıcı öğütler vermeyin
Ebeveynlerin sıklıkla eleştirmezlerse gençlerin öğrenemeyeceğini düşündüğünü kaydeden Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Oysa ki tenkit ve alay cümleleri onları değişime kapalı hale getirmekle birlikte savunmalarının artmasına neden oluyor. Bu kalıptaki cümleler aile içi bağlantısı bozarken tıpkı vakitte gençlerin direncini ve kırgınlıklarını tetikleyerek özsaygılarının düşmesine neden olabiliyor. Bununla birlikte gençlere uzun, tekrarlayıcı nutuklar, öğütler vermemek gerekir. Zira bu tabirleri gençler bir mühlet sonra duymazdan gelme eğilimi gösterirler. Bunun yerine ebeveyn olarak fikirlerinizi tek bir kelime/cümle ile tabir etmek, kısa hatırlatmalar yapmak onların dikkatlerini çekme ve iş birliği yapma ihtimallerinin artmasını sağlar.” diye anlattı.
Dinleme esnasında daima sorular sorarak yahut yorumlar yaparak ortaya girmeyin
Ebeveynlere tekliflerde de bulunan Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, şöyle devam etti:
“Ergenle bağlantı kurarken yaşadığınız durumla ilgili nasıl hissettiğinizi açıkça söyleyebilmek, ‘hayal kırıklığına uğradım’, ‘üzüldüm’ üzere kendi hislerinizi etiketlemek bir tahlil dayatmadığınız için onların savunmaya geçmesini pürüzler. Birebir vakitte hislerinizi anlamasına da fırsat tanır. Hisleri tabir edebildiğimiz kadar ergenle irtibatta dinlemenin de rolü hayli büyüktür.
Dinlemek aktif bir süreçtir. Tüm dikkatinizi vererek dinlemek karşınızdaki beşere fikirlerine değer veriyorum bildirisini içerir. Şayet o anda dinlemek için kâfi vaktiniz yoksa ‘ne anlatacağını çok merak ediyorum lakin şu an acelem var. Yemekten sonra konuşmak, seni dinlemek istiyorum.’ üzere bir cümle ile onu nitekim dinleyebileceğiniz öbür bir vakit önerilebilirsiniz. Dinleme esnasında ise daima sorular sorarak yahut yorumlar yaparak ortaya girmemek gerekir.”
Ergenler anlayış istiyor…
Özellikle ergenlerin üzgün ve kırgın olduklarında tavsiye değil anlayış istediklerini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Bu nedenle konuşmasının bitmesini beklemek ve sonrasında kendinizi onun yerine koyarak hislerini paylaşmak irtibatı sürdürebilmek ismine sağlıklı olacaktır. Bu her vakit tıpkı fikirde olacağınız manasına gelmez lakin alaka ve bağlantısı güçlendirmeyi ve sürdürebilmeyi, paylaşmayı sağlayan sağlıklı bir yoldur.” dedi.
Ergenle girilen çatışmada ergeni bastırmayın…
Çatışmaların yetişkinlerde olduğu üzere ergenler için de hayatın bir modülü olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Çatışmalar hisleri bastırmak yerine tabir etme imkanı tanır. Düşünmeye, değişime ve tahlil bulmaya yönlendirir. Başlangıçta ergenin bu çatışmaya niçin girdiğini bir ebeveyn olarak anlayabilmek için ergenlik çağının özelliklerini göz önünde bulundurmak yahut sorunu ayrıntılı olarak öğrenmek kimi çatışmaları anlamlandırmanızı sağlayacaktır. Ergenle girilen çatışmada ergeni bastırmamak gerekir. Onların muhtaçlıklarını ve dileklerini göz önünde bulundurmak ve karar alma süreçlerine katılmasını sağlamak işbirlikçi yollardandır. Yaşanan sorun ve sorun üzerine birlikte beyin fırtınası yapmak, sorun üzerinde tüm aile bireyleri ortaklaşa tahlil yolu bulabilmek ve en yeterli seçeneği birlikte belirlemek ergene yol göstermeye yardımcı olacaktır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
