TEMA Vakfı, 31 Mart lokal seçimleri öncesi hazırladığı Lokal İdareler için Ekosiyaset Dokümanı 2024 ile seçimlere katılan tüm belediye lideri adaylarına, kentlerin iklim krizi ve doğal afetlere karşı dirençli hale getirilmesi ve doğal varlıkların korunması istikametinde davette bulunuyor.
“Önümüzdeki devirde, tüm canlılar için daha sağlıklı bir hayat için doğal varlıkları ve ekolojik dengeyi gözeten demokratik bir mahallî idare anlayışına gereksinim var” diyen TEMA Vakfı, hazırlamış olduğu Lokal İdareler için Ekosiyaset Dokümanı 2024’ü kamuoyuyla paylaştı.
Yerel idarelere tabiat ve toplum odaklı siyaset ve stratejiler geliştirmeleri için rehberlik etmeyi hedefleyen evrakta; toprak, su, orman, mera, tarım alanları üzere doğal varlıkların, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistem bütünlüğünün korunması için tahlil teklifleri sıralanıyor. Bunların yanında; tabiat olaylarına karşı dirençlilik, iklim değişikliğine ahenk ve iklim kriziyle gayret, iklim adaleti, sera gazı emisyonlarının azaltımı, besin, su, hava ve katı atık idaresi, demokratik iştirak ve kentli hakkı hususlarında başta lokal yöneticiler olmak üzere, tüm yurttaşların atabileceği adımlar özetleniyor.
“Yerel idareler ekolojik kriz ve afetlere karşı hazırlıklı olmalı”
Türkiye’de mahallî idarelerin 2019 lokal seçimlerinden bu yana salgın, sarsıntı ve iklim krizi kaynaklı afetler üzere zorlayıcı gündemlerle yüzleşmek zorunda kaldıklarını hatırlatan TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç, “Yaşanan bu afetlerin yanı sıra, orman alanlarının azalması, biyolojik çeşitlilik kaybı, çölleşme, azalan su ve besin, kirlenen hava üzere süregelen ekolojik krizler de mahallî idarelerin yeni siyasetler geliştirmeleri gerektiğini açıkça göstermektedir. Ekolojik kriz ve afetler nedeniyle karşı karşıya olduğumuz tesir ve riskler dikkate alındığında; mahallî idarelerin hazırlıklı olmasının, planlı, acil ve stratejik müdahalelerde bulunmasının mecburî hale geldiği ortadadır” diye konuştu.
“Ekosistem tabanlı bir idare modeli geliştirmeli”
“Kuraklık sorunu, şiddetli yağışlar sonucu oluşan su baskını ve sel olayları, meydana gelen sarsıntıların ve heyelanların yıkıcılığı, şiddetli rüzgârlar ve fırtınalar sonucu ortaya çıkan hasarlar, sıcak dalgaları ile artan hava kirliliği nedeniyle genel halk sıhhatinin bozulması kentlerimizin doğal afetlere karşı olan kırılganlığını gözler önüne seriyor” diyen Deniz Ataç, “Doğal afetlere dirençli yerleşimler için binaların ve altyapı sistemlerinin sarsıntı, fırtına, sel ve heyelan üzere tabiat olaylarına karşı güçlendirilmesi hayli değerli. Üst ve altyapının dayanıklılığını ve güvenliğini artırmak, tabiat olaylarının yaşandığı anlarda oluşacak ziyanı en aza indirecek ve afet sonrası hayatın olağana dönmesini hızlandıracaktır. Fakat sağlam yapılar, dirençli yerleşimler ve toplumlar için tek başına kâfi değildir. Bunun için ekosistem tabanlı bir idare modeli geliştirmek gerekir. Bu bağlamda lokal idareler; afet risklerini azaltacak, arazinin jeolojisi, morfolojisi, örtüsü, ekolojik fonksiyonları ve topografyasını dikkate alacak ve doğal varlıklara ziyan vermeyecek stratejiler geliştirmeli” tabirlerini kullandı.
“Yerel idareler iklim kriziyle uğraşta değerli bir role sahip”
İklim değişikliğinin, bilhassa Türkiye üzere orta enlemlerde yer alan coğrafyalarda giderek artan olumsuz tesirlerine dikkat çeken Ataç, “Kentlerin ağır nüfusu, plansız yapılaşma, yeşil alanların azalması ve yüksek güç gereksinimi üzere faktörler, hava kirliliğini ve sera gazı emisyonlarını artırıyor. Bu durum, doğal ekosistemlerin azalmasına da neden oluyor. Lokal idareler iklim kriziyle uğraşta kıymetli bir role sahip ve bu kapsamda insanı ve doğayı bir bütün olarak ele alan siyasetler benimsemeleri gerekiyor. Mahallî iklim aksiyon planlarının hazırlanması, geliştirilmesi ve bu süreçlere yurttaşların iştirakinin sağlanması gerekiyor” dedi.
Lancet Kirlilik ve Sıhhat Komisyonu’nun 2019 yılı raporuna nazaran; hava kirliliğinin Türkiye’de erken ölümlere neden olan çevresel meseleler ortasında birinci sırada olduğunun da altını çizen Ataç, “Hazırlamış olduğumuz evrak ile lokal idarelere; hava kalitesini artırmak için faal tedbirler alınması ve pak hava aksiyon planlarının hazırlanmasında hızlandırıcı ve yönlendirici rol oynamaları konusunda davette bulunuyoruz” halinde konuştu.
“Kentler; sürdürülebilirlik, demokrasi, eşitlik ve toplumsal adalet unsurları ile planlanmalı”
Yerel idareler tarafından alınan her kararın ve atılan her adımın yurttaşların hayat kalitesini ve doğal varlıkları etkilediğine vurgu yapan Ataç, “Belgede; lokal idarelerin siyaset tercihlerinin hayati kıymet taşıdığını ve bu süreçlerde yurttaşların, meslek örgütlerinin, sivil toplum kuruluşlarının ve akademik kurumların faal iştirakinin sağlanması gerektiğini hatırlatıyoruz. Kentler; sürdürülebilirlik, demokrasi, eşitlik ve toplumsal adalet unsurları çerçevesinde hakkaniyete uygun halde planlanmalıdır. Kentsel yerler, hizmetler, imkânlar ayrıcalıklı kümeler için değil tüm kentlilerin kullanımına uygun olarak tasarlanmalıdır. Sağlıklı bir etrafta yaşama, ulaşım ve dolanım özgürlüğü, tarihi ve kültürel mirasın korunması, bireylerin kendi hayat tercihleriyle özgürce var olabilmesinin teminat altına alınması, barınma garantisinin sağlanması, iş birliği ve dayanışmanın artırılması, iktisadi ve toplumsal adalet ile toplumun her kısmının kendini inançta hissetmesinin sağlanması ve insan onuruna yakışır bir ömrün kurulmasıyla kentli hakkı tesis edilmelidir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
