Reyting, yayın hizmetlerinde izlenme ve dinlenme oranlarını ifade eder. Bildiğiniz gibi televizyonda günlük reyting ölçümü yapılır. Ancak reyting deyince akla ilk olarak televizyon izlenmeleri gelmemelidir. Nitekim izlenme ve dinlenme olmak üzere iki çeşit reyting ölçüm çeşidi vardır. Yayınların izlenme ve dinlenme oranlarını ölçen alete reyting cihazı denir. Bunu bilmek için reyting cihazı nedir sorusunu yanıtlamak gerek. Rating, Türkçeye izlenme oranı olarak geçen bir kelimedir. Fakat izlenme oranı kelimesinden ziyade gerek profesyoneller gerekse halk arasında reyting ifadesi kullanılmaktadır.
Reyting Nasıl Ölçülür? Reyting Cihazı ile Reytingler Nasıl Ölçülüyor?
Günümüzde ise reyting ölçümleri için sosyal medya reytingleri denilen yepyeni bir yöntem gelişmiştir. Unutmamak gerekir ki, sosyal medya reytingleri yayınlarda yol gösterici olsa bile kanallar ve reklamverenler hala geleneksel olarak reyting cihazları ile gerçekleşen yöntemleri tercih ediyor. Yayınların izlenme ve dinlenme oranlarını istatistikleştiren reyting cihazı, yayınlar için genel veya belirli zaman dilimine özel izleyici oranını ölçer. Esasen reyting cihazı genel olarak seyircilerin yüzde kaçının ne izleyip dinlediğiyle ilgilenir. Türkiye’de izlenme ve dinlenme yayınlarını ölçmek için iki kuruluş görevlendirilmiştir. Reyting cihazını demografik gruplara göre dağıtan rating ölçüm şirketleri aşağıdaki gibidir:
- Televizyon İzleme Araştırmaları AŞ (TİAK)
- Radyo Dinleme Hizmetleri Organizasyon Tanıtım ve Yayıncılık AŞ (RİAK)
Reyting Cihazı Üzerinden İzlenme Oranı Ölçme Nedir? Reytingler Nasıl Ölçülüyor?
Reyting cihazı nedir sorusuna geri dönmek reyting nasıl ölçülür sorusunu anlayabilmemiz açısından önemlidir. Yayınların izlenme oranlarını ölçen reyting cihazında peoplemeter teknolojisi kullanılmaktadır. Bunlar belirli sosyoekonomik sınıfa mensup kişilerin evine yerleştiriyor.
Reyting cihazlarının kimlere verileceğini TİAK belirliyor. Peoplemeter cihazları olarak da bilinen reyting cihazları, hanedekilerin izledikleri programlar sırasında özel kodlar işaretlemesi temeline dayanıyor. Başka bir deyişle izleyiciler kanal değiştirirken reyting cihazındaki tuşlara basıyor. Buradan alınan veriler TİAK tarafından analiz edilerek Total, AB ve ABC+ olmak üzere üç şekilde ayrı ayrı listeleme yapılıyor. Sonuç olarak izleyicilerin hobi olarak merak ettiği ve medya sektöründe reklam anlaşmalarını belirleyen günlük reytingler ortaya çıkıyor.
Reytinglerin Ölçülmesinde Reklamverenin Rolü Nedir? Reyting Neden Önemlidir?
Peki reyting cihazı ölçümlerinde reklamverenlerin payı nedir? Aslında medya sektörü, TRT dışında, reklamlar üzerinden döner. Dolayısıyla her kanal izleyicinin ilgisini çeken programlar ve diziler yayınlar. Reytingler belirli özelliklere göre dağıtılan kişilerin elindeki cihazlardan TİAK’a ulaşır. Genel olarak güncel reytingler günlük olarak yayınlanır.
Reklamverenler ve kanallar ise günlük reyting sıralaması dışında özel analizlerin ve istatistiklerin olduğu verilere sahip olur. Yayıncı kanal buna göre programlarını düzenler, kimilerini yayından kaldırmayı tercih eder. Medya sektörünü çeviren reklamcılar ise sıralamada daha yüksek reytinge sahip programlara daha yüksek ücretler öder.
Reyting Cihazı Kimlerde Var?
Reyting cihazı dağıtım işlemleri TİAK tarafından gerçekleştiriyor ve ölçümlerin doğru olması maksadıyla reyting cihazı verilecek hanelerin hangi sosyoekonomik sınıfa mensup olduğunun tespiti oldukça mühim oluyor. Sonuçta tüketici alışkanlıklarının tespiti ve hangi kitleye göre reklam yerleştirileceğinin bilinmesi gerekiyor. Reklamverenler reyting cihazlarından alınan verilere göre oluşan reyting sıralaması ve analizlere göre hangi programda hangi reklamı vereceklerini belirliyor.
Reyting Cihazı Nasıl Alınır? Reyting Cihazı Alabilir Miyim?
İzleyici oranını ölçen reyting cihazı almak kolay değildir. Zaten talebe göre reyting cihazı dağıtılması istatistik biliminin doğasına aykırı olacaktır. Öte yandan her isteyenin reyting cihazı alması, izlenme oranlarının manipüle edilmesine gayet müsaittir. Bu nedenle TİAK belirli özelliklere göre reyting cihazı dağıtacağı kişileri seçer ve peoplemeter cihazını takdim eder.
