Cezalar arttıkça hatanın sıklığının azalmadığı konusunda yapılan çalışmaların olduğunu kaydeden uzmanlar, araştırmaların cürüm ile ceza ortasındaki münasebetin caydırıcı olmadığını gösterdiğini söylüyor.
Ramazan ayında beş duyu organının beşinin de haramdan uzak durmak üzere terbiye edildiğini söz eden Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsünden Prof. Dr. Emine Yeniterzi, manevî aylarda kabahat ve suça eğilimin azalması istikametinde beklenti temelsiz olmadığını söyledi. Yeniterzi, geçmiş yıllarda suça eğilimin, Ramazan ayı boyunca yüzde 15 ile 20 ortasında düşüş gösterdiğinin bilindiğine dikkat çekti.
Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü Müdür Yardımcısı, Tasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Emine Yeniterzi, manevi aylarda suça yönelimin azalması konusunu kıymetlendirdi.
“Dayanışma ve toplumsal adalet, İslam dininin temel esaslarındandır”
Prof. Dr. Emine Yeniterzi, araştırmaların yoksulluk ile cürüm oranı ortasında doğrusal bir alaka bulunduğunu gösterdiğini söz ederek, “Dayanışma ve toplumsal adalet, İslam dininin temel temellerindendir ve dinimizin manevi kapsayıcılığı içinde yalnızca belli aylar ve günler değil geleneğe sinmiş bir devamlılık temeldir. Lakin Recep, Şaban ve tüm Müslümanları manevi huzura erdiren Ramazan ayı gerek ferdi gerek toplumsal manada farklı dinamikleri ile toplumsal ömrü olumlu istikamette tesirler.” dedi.
“Ramazan, rahmet ve mağfiret ayıdır. Ramazan, Kur’an ayıdır”
Ramazan ayına ait de “Ramazan, rahmet ve mağfiret ayıdır. Ramazan, Kur’an ayıdır. Kadir gecesi yılın en faziletli gecesidir. Hasebiyle bu ay Müslümanlar günlük rutinlerinde Kur’an okumaya daha çok kıymet verir, her gün mukabeleler yapılır, hatimler indirilir. Ramazan, oruç tutma ayıdır. Temel bir farz olarak Müslümanlar için yılda bir ayın oruçlu geçirilmesi demektir.” diyen Prof. Dr. Emine Yeniterzi, şunları da kaydetti:
“Ramazan gecelerinin değerli bir ibadeti de tercihen mescitlerde cemaatle kılınan teravih namazlarıdır. Ramazan, zekât ayıdır. Ramazan Bayramı’na kadar hali vakti yerinde olanların halk ortasında fitre denilen fıtır sadakası vermesi de vaciptir. Hasebiyle Ramazan özünde hem bireyin iç dünyasında derinleşmesini hem de toplumsallaşmayı destekleyen bir aydır. Ortak sofralarda iftarlar açılır, birlikte namazlar kılınır, Kur’an okunur, iftar sonrası birlikte sohbet edilip toplumsal hayat yaşanır. Bu birlikteliğin getirdiği ahenk hem fizikî hem de manevî manada kelamlara sığmayan bir bedeli yükseltir.”
Manevi aylar ve hata ortasındaki etkileşim
Prof. Dr. Emine Yeniterzi, cezalar arttıkça kabahatin sıklığının azalmadığı konusunda yapılan çalışmaların, kabahat ile ceza ortasındaki alakanın caydırıcı olmadığını gösterdiğini tabir ederek, “Elbette kabahat ve hatalı kavramları kişisel donanımdan uzakta bedellendirilemez. Lakin manevî aylarda hata ve suça eğilimin azalması istikametinde beklenti temelsiz değildir. Ramazan ayı bunun en hoş örneğini verir. Geçmiş yıllarda suça eğilimin, Ramazan ayı boyunca yüzde 15 ile 20 ortasında düşüş gösterdiği bilinmektedir.”
“Ramazan boyunca en temel gereksinimlere erişim kolaylaşır”
Bu düşüşün nedenini iki boyutta ele almak mümkün olduğunu kaydeden Prof. Dr. Emine Yeniterzi, “Maddi boyut; Ramazan boyunca en temel gereksinimlere erişim kolaylaşır. Aş konutları, belediyeler, kamu kurumları, özel kesim sofralar kurar, yemek dağıtır. Sokaklara taşan masalar kurulur. Mahallede aç açıkta kalan, olağan bir günde yanından geçmeye korkacağınız bir düşkün ile mahallenin muhtarı birebir sofrada buluşur. En yakın etraftan başlayarak hiç tanımadığınız köylere kadar uzanan yardımlar bu aylarda yapılır. Zekât, komşusu açken kendi tok yatmayan Müslümana en azından yılda bir kere bu fırsatı verir. Fitreler tıpkı formda akmasa da damlar. Çok ufak gözüken maddî bir dayanak, muhtaçlık sahibi için dev bir yardıma dönüşür. Az çok demeden paylaşımın en fazla yapıldığı ay Ramazan ayıdır. Rahmeti, bolluğu içinde gizli bu ayın maddî manada da zenginliği getirdiği bilinir.” formunda söz etti.
“Beş duyu organının beşi de haramdan uzak durmak üzere terbiye edilir”
Manevi boyuta da işaret eden Prof. Dr. Emine Yeniterzi, “İslâmî literatürde savaşın haram kabul edildiği dört kutsal ay vardır. Yalnızca bu kabul bile haklı sebeplerden dahi olsa şiddetin önüne geçmek üzere son derece değerlidir. Ramazan ayı, beşere kendi aczini ve yetersizliğini gösteren bir aydır. Tüm alışkanlıklardan sıyrılıp yalnızca açlık ile değil tıpkı vakitte tüm uzuvlar ile edep içinde olmayı gerektirir. Ağızdan berbat kelam çıkmaz. Beş duyu organının beşi de haramdan uzak durmak üzere terbiye edilir. Sıradan bir günde sonlarına hâkim olamayan benlik ehli bireylerin, karşısındakine reaksiyon gösterecek agresif halinin istemsiz biçimde elinden alındığı bir aydır. Bireyden topluma açılan bir perspektifte ise bu durum sakinliği, dinginliği yayar.” dedi.
“Ramazan ayı boyunca Müslümanlar ibadet ederek, geçmiş günahlarından arınmayı arzular”
Prof. Dr. Emine Yeniterzi, ilahi lütfun kapılarını niyazda bulunan herkese gerisine dek açılıp bu bireylerin ibadetlerinin Allah tarafından bu ayda bilhassa kabul göreceğinin bildirildiğini de anlatarak, “Ramazan ayı boyunca Müslümanlar ibadet ederek, bu ayın bereketlerinden faydalanmak ve geçmiş günahlarından arınmayı dilekler. Manevi manada günlük rutin ibadetlerden geri kalan Müslümanlar, Ramazanın lütfundan yararlanmak üzere daha hassas, daha dikkatli olurlar. Ramazan ayının birinci Cuma namazı bunun en hoş örneğidir. Yeniden bireyden topluma açılan bir perspektifte bu durum kollektif enerjiyi olumlu tarafa kanalize eder.” diye konuştu.
“Oruç ve zekat insanı manevi ve ahlaki istikametten eğitir.”
Tasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Emine Yeniterzi, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ramazan hoş ahlak ayıdır. Gerek maddi gerek manevi boyutta paylaşmayı, bir ve birlik olmayı öğretir. Halden anlamayı empatiyi, toleransı anlatır. Mevlana’nın; ‘Oruç der ki: Bu kendi helal malını yemiyor, bil ki artık harama el uzatmasına imkan yok. Zekat der ki; Kendi malını bile veriyor, artık diğerinden nasıl çalar?’ kelamlarında belirtildiği üzere oruç ve zekat insanı manevi ve ahlaki istikametten eğitir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
