Sinema, duygunun aktarımında önemli işlevleriyle öne çıkar. Sinematografi en ilkel halinden bugüne kadar devinim içinde olmuştur. Sonuç olarak sinemada seyirciyi yakalayan farklı yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında nörosinema gibi bilimsel yaklaşımlar da mevcuttur. Peki nörosinema nedir? Bu yazımızda sinema ve sinirbilimi bir araya getiren nörosinema kavramına değineceğiz.
Nörosinema: Sinemanın Nöral Kodları
Nörosinema, izleyicilerin algı, biliş ve duyumlarını anlama maksadıyla film izlerken beyinde gerçekleşen faaliyetleri ortaya koymayı hedefleyen bir yaklaşımdır. Multidisipliner bir bilim dalı olan sinirbilim, beyin yapısını her yönüyle ele alır. Nörosinema ise disiplinlerarası nörobilim kavramının beyaz perdeyi içeren biçimidir. Nörosinema nedir kısaca toparlayacak olursak, bir film izlerken beyinde neler olduğu, filmin izleyicide uyandırdığı etkiler ile izleyicinin karakterlerin hareketlerine karşı verdiği reaksiyonlar bütünüdür. Başka bir deyişle nörosinema, izleyiciyi yakalamayı hedefleyen ve buna istinaden sinirbilim dalından faydalanan yeni bir sinema yaklaşımıdır.
Nörosinema Kavramı Nasıl Ortaya Çıkmıştır? Nörosinema Tarihçesi
Nörosinema kavramını anlamak için tarihçesine göz atmak faydalı olacaktır. İlk olarak 2008 senesinde Princeton Üniversitesinde yapılan bir araştırmaya göre bazı film türlerinin insan beyninin duygu merkezi olan amigdalada yüksek aktivasyon yarattığı ortaya konmuştur. Araştırmayı yürüten Princeton Üniversitesi Psikoloji Profesörü Uri Hanson, nörosinematografik kavramını ortaya koymuştur. Araştırmacı, ayrıca korku film yapımcılarına amigdala aktivitesini arttıran filmlerin başarılı olacağı konusunda tavsiyelerde bulunmuştur.
Nörosinemanın Amaçları Nedir?
Sinirbilim ile sinemayı bir araya getiren multidisipliner bir yaklaşım olan nörosinema nedir anlamak için nörosinemanın amaçları nelerdir öğrenmek faydalı olacaktır. Peki nörosinema tam olarak neyi hedefliyor? İşte nörosinemanın hedefleri:
- Sinema filmlerinin izleyicide uyandırdığı duyguları kavramak
- Bir film izlerken izleyici kararları nasıl ve neye göre etkilenir anlamak
- Seyircilerin filmleri beğenip beğenmediğini anlamak
- Seyircinin karakterler ve sahnelere nasıl tepkiler verdiği, bu süreçte beyinde neler olduğu gibi etkenleri değerlendirmek
- Beyin aktivitelerinden hareketle filmleri hedef kitleye yönelik olarak hazırlamak
Sonuç olarak nörosinema, film yapımcılarının hedef kitleye uygun bir film ortaya koyması için beyin aktivitelerine bakılması gerektiğini öne sürer. Sinema ve beyin arasında bir bağlantı bulan bu yeni alan, beynin sinemadan nasıl etkilendiğini araştırır. Yapımcılar açısından ise daha önce farklı reklam kampanyalarında yürütülen nöropazarlama tekniğinin filmin bütününe uyarlayarak kar getireceğini öne sürer.
Nörosinema Prensipleriyle Yapılan Filmler Hangileridir?
Nörosinema ile hazırlanan bazı filmler de mevcuttur. Aslında bu filmler doğrudan nörosinema prensipleriyle hazırlanmamış olup, nörosinemanın hedeflediği biçimde hedef kitlenin beyin aktivitesine uygun pazarlama stratejileri uygulanması sebebiyle nörosinemaya örnektir. İşte nörosinema deyince örnek verilebilecek 3 film:
Avatar
2009 yapımı Avatar filmi nöropazarlamayla hazırlanan filmlerden biridir. Filmin yaratıcısı James Cameron, 3D uygulamasının beyinde daha fazla aktiviteye yol açtığı fikrinden hareketle filmin üç boyutlu olarak tasarlanmasını sağlamıştır.
The Greatest Movie Ever Sold (Dünyanın En Pahalı Filmi)
2011 yapımı The Greatest Movie Ever Sold veya Türkçesiyle Dünyanın En Pahalı Filmi, nörosinema ile hazırlanan filmler arasındadır.
Rango
2011’de vizyona giren animasyon filmi Rango, nöropazarlama tekniğiyle üretilen filmler arasındadır.
Nörosinema Nedir, Ne İşe Yarar?
Sonuç olarak sinema ile nörobilimi bir araya getiren nörosinema, hem bilimsel çalışmalar hem de çalışmalardan hareketle yapımcıların seyircilere uygun filmler üretmesini mümkün kılan disiplinlerarası bir alandır. Nörosinemanın kullandığı nörofeedback yönteminden hareketle, izleyicinin hangi sahneyi daha çok beğendiği, hangi oyuncunun seyircide duygusal ilgi yarattığı gibi soruların cevaplarını bulmak mümkündür.
Eğer Nörosinema Nedir konusuna değindiğimiz yazımız hoşunuza gittiyse Kültür Sanat kategorisinde yer alan diğer yazılarımıza da göz atabilirsiniz.
